Europejskie Dni Dziedzictwa 2009 „Zabytkom na odsiecz! Szlakiem grodów, zamków i twierdz”

Europejskie Dni Dziedzictwa to wspólna inicjatywa Rady Europy i Unii Europejskiej, jedno z najważniejszych wydarzeń kulturalnych i jednocześnie największy projekt edukacyjny mający na celu szeroko pojętą edukację historyczną i kulturalną, promowanie regionalnego dziedzictwa oraz przypomnienie o wspólnych korzeniach kultury europejskiej.

Historia idei EDD sięga roku 1985, kiedy na II Konferencji Rady Europy w Granadzie w Hiszpanii francuski minister kultury zaproponował rozszerzenie na całą Europę zainicjowanych we Francji w 1984 r. „Dni Otwartych Zabytków”. Inicjatywa cieszyła się tak dużym zainteresowaniem i poparciem społecznym, że w 1991 r. zainspirowała Radę Europy do ustanowienia Europejskich Dni Dziedzictwa. EDD cieszą się coraz większa popularnością. Podczas ubiegłorocznej edycji wzięło w nich udział ponad  22 miliony Europejczyków.

Polska włączyła się do tej akcji w 1993 roku i jest obecnie jednym z 49 krajów, które co roku we wrześniu udostępniają do zwiedzania szerokiej publiczności liczne zabytki, miejsca kultury oraz organizują wykłady, wystawy i inne imprezy towarzyszące.

Patronem Honorowym EDD w Polsce jest Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdan Zdrojewski, natomiast ogólnopolskim koordynatorem tego wydarzeni jest Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków.

Folder Europejskich Dni Dziedzictwa w woj. śląskim do pobrania [plik PDF 1,7 MB].

_________________________________

Od końca XIX wieku na Górnym  Śląsku rozpoczął się proces odrodzenia narodowego. Powstał szereg polskich organizacji i stowarzyszeń, takich jak „Eleusis”, Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” czy polskie chóry. Założona została Polska Organizacja Wojskowa Górnego Śląska. Z chwilą zakończenia I wojny światowej i powstaniem niepodległego państwa polskiego rozpoczęły się starania o rewindykację Górnego Śląska na rzecz Polski. Artykuł 88 traktatu wersalskiego stanowił, że w części Górnego Śląska przeprowadzony zostanie plebiscyt, w którym mieszkańcy wypowiedzą się czy chcą pozostać w państwie niemieckim czy też przyłączenia do Polski. Za nim do tego doszło wybuchły dwa zbrojne powstania przeciwko niemieckiemu terrorowi (1919, 1920). Pierwsze powstanie na terenie Zabrza i powiatu  zabrskiego ograniczyło się do lokalnych, nieskoordynowanych akcji, gdyż przywódcy POW, w tym Jan Pyka i Janusz Hager, zostali aresztowani przez Niemców. W drugim powstaniu w wyniku krwawych walk powstańcy zabrscy opanowali m.in. Rudę, Biskupice, Makoszowy i Kończyce.